1 στους 7 αθλητές που ασθένησαν με covid έχουν υποστεί καρδιακή βλάβη
Γράφει ο Ελευθέριος Κολομτσάς
http://cardiometabolism.gr
Η ιατρική κοινότητα συστήνει πλέον στους αθλητές που ανάρρωσαν από covid να κάνουν καρδιολογικό έλεγχο πριν αρχίσουν ξανά προπονήσεις και αγώνες. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με μια μελέτη στις ΗΠΑ όπου τα κρούσματα είναι πολύ αυξημένα, εκτιμάται ότι 1 στους 7 αθλητές των αμερικανικών κολλεγίων, οι οποίοι ασθένησαν από τη νόσο, ακόμη κι ασυμπτωματικά, ανέπτυξαν καρδιαγγειακές επιπλοκές.
Η έρευνα του Ohio State University
Η μελέτη έγινε από το Ohio State University στο Columbus, σε 26 αθλητές του ποδοσφαίρου, του ράγκμπυ, του μπάσκετ, του λακρός και του στίβου, οι οποίοι ασθένησαν με covid με ήπια συμπτώματα ή ήταν ασυμπτωματικοί. Η εξέταση έδειξε ότι το 15% εξ αυτών εμφανίζουν ενδείξεις φλεγμονής του μυοκαρδίου. Όλοι οι αθλητές που εμφάνισαν ενδείξεις μυοκαρδίτιδας είναι άρρενες 17-20 ετών. Κανένας από αυτούς δεν είχε παρουσιάσει συμπτώματα καρδιαγγειακής βλάβης ως τότε.
Αυτά τα ευρήματα έρχονται να προστεθούν σε μια πληθώρα ευρημάτων ότι ο κορωναϊός δεν επηρεάζει μόνο τους πνεύμονες, αλλά και το μυοκάρδιο και άλλα όργανα. Παρόλο που ακόμη δεν γνωρίζουμε πολλά για τις μακροπρόθεσμες καρδιαγγειακές επιπτώσεις, ο καρδιολογικός έλεγχος σε αυτή τη φάση μπορεί να προφυλάξει τους αθλητές από σημαντικό κίνδυνο.
Η μυοκαρδίτιδα αποτελεί κύρια αιτία αιφνίδιου καρδιακού θανάτου στους αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό. Η μαγνητική τομογραφία έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει το πρόβλημα και να συμβάλει στη διαλογή των αθλητών ώστε να συμμετέχουν με ασφάλεια στις αθλητικές διοργανώσεις.
Με βάση τις υφιστάμενες κατευθυντήριες οδηγίες για τη μυοκαρδίτιδα, οι αθλητές που φαίνεται να πάσχουν από μυοκαρδίτιδα όταν εξετάζονται, θα πρέπει να διακόπτουν τον αθλητισμό για τουλάχιστον 3 μήνες ώστε να αναρρώσουν πλήρως.
Βεβαίως, η έρευνα περιορίστηκε σε έναν πολύ μικρό αριθμό ατόμων και απαιτείται περαιτέρω μελέτη για να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα και να προσδιοριστεί η βέλτιστη δυνατή αντιμετώπιση της μυοκαρδίτιδας. Η συγκεκριμένη έρευνα δεν είχε καν αυτόν το σκοπό, αλλά το εύρημα προέκυψε με στατιστικά σημαντικό τρόπο. Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει πλέον εξειδικευμένη έρευνα, η οποία θα συγκρίνει αθλητές που δεν νόσησαν με αυτούς που νόσησαν από covid-19. Επίσης, σχεδιάζεται έρευνα που θα εκτιμήσει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του covid-19 στο καρδιαγγειακό σύστημα των νεαρών αθλητών.
Οι ευρωπαϊκές έρευνες
Έρευνες στην Ευρώπη θέτουν παρόμοιους προβληματισμούς.
Μια έρευνα των University of Zurich, Spiez Laboratory, Bern University Hospital, University of Bern και University of Cambridge σε στρατιωτικούς που νόσησαν το Μάρτιο σε μια Ελβετική στρατιωτική μονάδα, επίσης καταδεικνύει ότι ο ιός αφήνει καταπονημένη φυσική κατάσταση και βλάβες στους πνεύμονες σε νέα και υγιή άτομα. Οι ερευνητές παρατήρησαν «σημαντικά μειωμένη αερόβια ικανότητα» σε στρατιωτικούς που νόσησαν με ήπια συμπτώματα και εξετάστηκαν περίπου 6 εβδομάδες μετά την ανάρρωσή τους, σε σχέση με όσους νόσησαν ασυμπτωματικά και σε σχέση με όσους δεν νόσησαν καθόλου.
Στη Γερμανία, μια έρευνα σε 100 άτομα (όχι απαραίτητα αθλητές) που ανάρρωσαν από τον covid-19 έδειξε ότι το 75% εξ αυτών εμφάνισαν καρδιαγειακά συμπτώματα όσο νοσούσαν και 60% εξακολουθούν να πάσχουν από φλεγμονή του μυοκαρδίου, ανεξάρτητα από προηγούμενες παθήσεις και ανεξάρτητα από το πόσο βαριά νόσησαν από τον covid-19.
Οι καρδιολογικές επιπτώσεις φαίνεται πως αφορούν και την παιδική ηλικία. Γιατροί στην Άγκυρα ανέφεραν πριν από λίγες μέρες τον θάνατο ενός κατά τα άλλα υγιούς παιδιού 2 ετών από ιογενή μυοκαρδίτιδα που αναπτύχθηκε όσο το παιδί νοσούσε από covid-19.
Οι τρέχουσες συστάσεις προς τους αθλητές πιθανόν είναι ανεπαρκείς
Τα ευρήματα αυτών των ερευνών έχουν δημιουργήσει προβληματισμό στις ΗΠΑ, όπου δύο μεγάλα κολλεγιακά πρωταθλήματα αναβλήθηκαν εξ’αιτίας του προβληματισμού για την ασφάλεια των αθλητών. Ωστόσο πολλά άλλα κολλεγιακά πρωταθλήματα βρίσκονται σε εξέλιξη ή αναμένονται να ξεκινήσουν.
Το Sports and Exercise Cardiology Council της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας ανέπτυξε τον περασμένο Μάιο οδηγίες για την επανεκκίνηση της αθλητικής δραστηριότητας. Οι συστάσεις διαφέρουν ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων όσων αθλητών νόσησαν. Ως γενική σύσταση, όσοι έχουν θετικό τεστ πρέπει να ξεκουράζονται για 2 εβδομάδες, και μόνον όσοι εξ’αυτών παρουσιάζουν ήπια ή σοβαρά συμπτώματα πρέπει να αξιολογούνται ιατρικά και καρδιολογικά πριν ξεκινήσουν ξανά την αθλητική δραστηριότητα.
Οι συστάσεις αυτές τίθενται υπό αμφισβήτηση από τα νεώτερα ευρήματα.
Ο κίνδυνος για καρδιακή ανεπάρκεια οδηγεί σε νέες συστάσεις
Παρόλο που οι περισσότερες περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας έχουν καλή εξέλιξη, ένα ποσοστό ασθενών εμφανίζει ουλές (ινώδη ιστό στο μυοκάρδιο) και σοβαρές επιπλοκές, όπως αρρυθμίες, χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, ακόμη και αιφνίδιο καρδιακό θάνατο. Επομένως, ακόμη κι αν ένας αθλητής νοσεί ασυμπτωματικά, μετά το πέρας των 2 εβδομάδων ξεκούρασης είναι σκόπιμο να κάνει καρδιολογικό τεστ πριν ξεκινήσει πάλι προπονήσεις.
Επίσης, οι ασυμπτωματικοί θα πρέπει να ξεκινούν τις προπονήσεις με χαλαρό ρυθμό και να αυξάνουν σταδιακά την ένταση της άσκησης, και προφανώς να αναφέρουν και να διερευνήσουν τυχόν συμπτώματα. Όσοι νόσησαν με μέτρια ή σοβαρά συμπτώματα θα πρέπει να είναι ακόμη πιο συντηρητικοί στον ρυθμό επανάληψης των προπονήσεων.
Ιδανικά, όσοι αθλητές νόσησαν θα πρέπει να κάνουν μαγνητική τομογραφία και αιματολογική εξέταση τροπονίνης για να αποκλείσουν πως πάσχουν από μυοκαρδίτιδα ή επιπτώσεις αυτής, η οποία θα επιβάρυνε το μυοκάρδιο κατά την άσκηση.
Η ανησυχία για φλεγμονές στο μυοκάρδιο καθώς και για άλλες πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του covid-19 αρχίζει να απασχολεί διεθνώς τους αθλητικούς κύκλους και τους αθλητές κάθε ηλικίας. Καθώς ξεκινούν ξανά μεγάλοι αγώνες, αρκετοί αθλητές διστάζουν να επιστρέψουν στον αγωνιστικό στίβο όσο οι κίνδυνοι για την υγεία του μακροχρόνια δεν είναι σαφείς (π.χ. τόσο το US Open όσο και το Roland Garros είδαν πολλούς διεθνείς αθλητές να ακυρώνουν τη συμμετοχή τους).
Υγιέστερος στο μέλλον αν δεν νοσήσεις από covid-19
Η ιατρική έρευνα σχετικά με τις επιπτώσεις του covid-19 βρίσκεται σε εξέλιξη και μπορεί καθημερινά να ανατρέψει ότι γνωρίζαμε / πιστεύαμε ως χτες. Το να είναι κανείς υγιής και αθλητικός δεν είναι λόγος να αδιαφορεί για τον covid, λένε πλέον οι γιατροί. «Θα είσαι μακροπρόθεσμα υγιέστερος αν δεν νοσήσεις», λένε στους νέους.
Προτρέπουμε λοιπόν όλους τους νέους, αθλητές και μη, να προσέχουν, καθώς ο covid-19 φαίνεται πως μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας μακροπρόθεσμα σε οποιαδήποτε ηλικία κι αν νοσήσουμε. Επίσης προτρέπουμε τους αθλητές κάθε ηλικίας, εφόσον νόσησαν ή υποψιάζονται πως νόσησαν από covid-19, να συμβουλευτούν τον καρδιολόγο τους πριν επιστρέψουν σε προπονήσεις και αγώνες.
ΠΗΓΕΣ
Rajpal S, Tong MS, Borchers J, et al. Cardiovascular Magnetic Resonance Findings in Competitive Athletes Recovering From COVID-19 Infection. JAMA Cardiol. Published online September 11, 2020. doi:10.1001/jamacardio.2020.4916
Puntmann VO, Carerj ML, Wieters I, et al. Outcomes of Cardiovascular Magnetic Resonance Imaging in Patients Recently Recovered From Coronavirus Disease 2019 (COVID-19). JAMA Cardiol. Published online July 27, 2020. doi:10.1001/jamacardio.2020.3557
Crameri Giovanni Andrea Gerardo , Bielecki Michel , Züst Roland , Buehrer Thomas Werner , Stanga Zeno , Deuel Jeremy Werner ORCID icon. Reduced maximal aerobic capacity after COVID-19 in young adult recruits, Switzerland, May 2020. Euro Surveill. 2020;25(36):pii=2001542. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2020.25.36.2001542
