Τον συνέλαβαν την ώρα που πήγαινε για τρέξιμο στο κοντινό πάρκο. Δεν του επέτρεψαν να αντισταθεί, έτσι δυνατά που τον είχαν γραπώσει. Τον περιέφεραν στους δρόμους της πόλης, πισθάγκωνα πιασμένο, μέχρι το αστυνομικό τμήμα. Εκεί έδωσε την πρώτη του κατάθεση και μετά προφυλακίστηκε. Δεν είχε την παραμικρή ιδέα του παραπτώματός του. Δεν μπορούσε να φαντασθεί πού είχε φταίξει.
Η πολύκροτη δίκη στο Μικτό Κακουργιοδικείο πραγματοποιήθηκε αρκετούς μήνες μετά. Τις πρώτες μέρες, η ακροαματική διαδικασία εξελίχθηκε μέσα σε μια απίστευτη ατμόσφαιρα έντασης, που την ηλέκτριζε κάθε τόσο ο τόνος της φωνής των αντιδίκων, τα υπονοούμενα των μαρτύρων κατηγορίας ή το βλοσυρό ύφος του εισαγγελέα. Οι ένορκοι έδειχναν αμήχανοι μπροστά στον κυκεώνα των διφορούμενων απόψεων. Τα μέσα επικοινωνίας έδιναν τακτικά ρεπορτάζ διανθίζοντας με σκανδαλιστικά σχόλια τα στιγμιότυπα της δίκης, ενώ έσπευδαν να προβλέψουν την ετυμηγορία των ενόρκων που θα ήταν, δίχως άλλο, καταδικαστική. Σήμερα, ήταν η τελευταία μέρα της δίκης. Η μέρα της απολογίας του υπόδικου.
Στο εδώλιο, καθόταν με άνεση και παρακολουθούσε προσεκτικά χωρίς να μιλάει. Η κατηγορία που τον οδήγησε τελικά σε αυτή τη δυσάρεστη θέση ήταν βαριά: «παραμέληση ουσιωδών υποχρεώσεων προς τρίτους και μονομερής ενασχόληση με τον εαυτό του». Μια κατηγορία που στοιχειοθετήθηκε από τις μαρτυρίες συγγενών και περιοίκων. Ήταν οι ίδιοι που παρακολουθώντας τον τα τελευταία χρόνια είχαν διαπιστώσει τη συστηματική του ενασχόληση με το τρέξιμο και την αποκλειστική (κατά τη γνώμη τους) φροντίδα του σώματος μέσα από τη φυσική άσκηση. Τον κατηγορούσαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι στις 2 ώρες την ημέρα, στις 8 με 10 ώρες την εβδομάδα που ασχολείτο με το τρέξιμο, παραμελούσε τους δικούς του και δεν ανταποκρινόταν τέλεια στις υποχρεώσεις του.
Έκανε μια κυκλική κίνηση με το κεφάλι και το βλέμμα του σάρωσε όλη την αίθουσα. Στα μπροστινά καθίσματα διέκρινε λίγους φίλους που τόλμησαν να έλθουν να τον υπερασπιστούν. Ήταν εκείνοι που τον συντρόφευαν στο στίβο τις ώρες της άθλησης. Ανάμεσά τους διέκρινε ένα πολύχρωμο πλήθος κακοσχηματισμένων παχύσαρκων ατόμων, που κάθονταν άχαρα στις θέσεις τους, θορυβούσαν, έκαναν περίεργες γκριμάτσες και φλυαρούσαν ακατάπαυστα, παρά τις επανειλημμένες συστάσεις του προέδρου. Τους αναγνώρισε. Ήταν άνθρωποι του περιβάλλοντός του. Καθημερινό τους μέλημα είχαν τον τζόγο και το φαγοπότι. Η ξάπλα στον καναπέ ήταν γι’ αυτούς σωστή ιεροτελεστία και ο χειρισμός του τηλεκοντρόλ η αγαπημένη τους ενασχόληση.
Είχε φθάσει η ώρα της απολογίας. Όλα τα στοιχεία έκλιναν σε βάρος του. Ελάχιστοι θα πίστευαν στο θαύμα που θα τον γλίτωνε την τελευταία στιγμή από τη βαριά καταδίκη. Παρ’ όλα αυτά, αυτός δεν είχε πει ακόμα τη δική του άποψη. Γνώριζε πολύ καλά πως, από τον τρόπο που θα διατύπωνε τα επιχειρήματά του θα εξαρτιόταν και η απόφαση του δικαστηρίου. Σηκώθηκε όρθιος με εμπιστοσύνη στον εαυτό του. Άλλωστε, δεν είχε άλλα να πει παρά μόνο την αλήθεια.
«Κύριε Πρόεδρε, κύριοι δικαστές, δεν έχω την ικανότητα να επιχειρηματολογώ με αψεγάδιαστο τρόπο. Θα προσπαθήσω όμως να σας μεταφέρω όλη τη λαχτάρα της ψυχής μου που με οδήγησε σήμερα να απολογούμαι ενώπιόν σας. Από μικρό παιδί, θυμάμαι, ήμουν ζωηρός. Το παιχνίδι ήταν πρώτο στα ενδιαφέροντά μου και η κίνηση έδινε νόημα και περιεχόμενο στη ζωή μου. Όμως τα χρόνια πέρασαν, εγώ βάρυνα και αναπάντεχα ανακάλυψα τον εαυτό μου εγκλωβισμένο μέσα στη σχιζοφρένεια της πόλης, πλημμυρισμένο από μυριάδες έγνοιες, χωρίς ελπίδα διαφυγής».
Ένα σιγανό μουρμούρισμα απλώθηκε στην αίθουσα. Μήπως ο κατηγορούμενος δεν είχε αντιληφθεί τη σοβαρότητα της κατάστασης; Γιατί φλυαρούσε δίχως νόημα; Εκείνος, ωστόσο, αδιαφορώντας για το αρνητικό κλίμα, συνέχισε απτόητος.
«Τότε άρχισα να αθλούμαι. Με μόνο στόχο τη βελτίωση της υγείας μου. Άλλωστε, εκείνη την εποχή, ξεφύλλισα βιβλία που αναφέρονταν στη διατήρηση της φυσικής κατάστασης και την απόκτηση αερόβιας ικανότητας. Εκεί, βρήκα κρυμμένους θησαυρούς. Όπως, ότι με την τακτική άσκηση βελτιώνεται η καρδιακή λειτουργία, αναπτύσσεται παράπλευρη κυκλοφορία στα ζωτικά όργανα, τα αγγεία διατηρούν την ελαστικότητά τους και ελέγχουν την αρτηριακή πίεση. Επίσης, ότι αναπτύσσονται οι πνεύμονες, διευρύνεται ο κυψελιδικός χώρος και προσλαμβάνεται περισσότερο οξυγόνο. Άλλωστε, είχα κι ο ίδιος προσέξει ότι δεν λαχάνιαζα εύκολα και ανάπνεα άνετα.
Με τον καιρό, άρχισα να αποκτώ καινούργιους φίλους. Όλοι μας είχαμε την πίστη ότι πράτταμε το σωστό. Φαινόταν εξ άλλου στη συμπεριφορά μας και στην εικόνα που δίναμε προς τα έξω. Το σωματικό μας βάρος βρισκόταν επί τέλους υπό έλεγχο. Με το τρέξιμο καταναλώναμε περισσότερες θερμίδες. Η διατροφή μας προσαρμόστηκε και απαλλάχθηκε από όλες εκείνες τις παχυντικές τροφές που βρίσκονταν σε αντίθεση με τη φιλοσοφία της άσκησης. Το πεπτικό μας σύστημα είχε κι αυτό εναρμονιστεί και μας καλούσε τακτικότερα για επισκέψεις στην τουαλέτα».
Αυτή τη φορά κάτι φάνηκε να ενοχλεί το παχύσαρκο πλήθος των μαρτύρων κατηγορίας, γιατί ανασκουμπώθηκαν στις θέσεις τους. Αλλά, οι δικαστές και οι ένορκοι άκουγαν με ενδιαφέρον που διαρκώς κορυφωνόταν.
«Ένιωθα ολοένα και καλύτερα. Τα βιβλία που ξεφύλλιζα έδιναν τις απαντήσεις. Έγραφαν για καλύτερη διάπλαση του μυϊκού συστήματος. Οι μύες αναπτύσσονταν σε βάρος του λίπους. Ο μεταβολισμός του Ασβεστίου και του Φωσφόρου ήταν επαρκής. Αυτό οδηγούσε σε ανασχηματισμό των οστών που γίνονταν ολοένα και πιο ανθεκτικά στις μεγαλύτερες φορτίσεις. Το φάσμα της επερχόμενης στα επόμενα χρόνια οστεοπόρωσης απομακρυνόταν σταθερά. Θυμάμαι πόσο ευάλωτος ήμουν παλιότερα στις λοιμώξεις. Τώρα, με το συστηματικό τρέξιμο, λες και είχα συνάψει εκεχειρία με τους ιούς και τα μικρόβια. Δεν με ενοχλούσαν πια με την ίδια συχνότητα.
Διάβασα παλιότερα, στο περιοδικό Archives of Internal Medicine, τα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας στη νοητική λειτουργία. Η άσκηση βελτιώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, αυξάνει τους νευροτροφικούς παράγοντες και πολλαπλασιάζει τους νευρώνες. Σε πιο πρόσφατο άρθρο, στο ίδιο περιοδικό, διαπίστωσα πως η HDL (η καρδιοπροστατευτική χοληστερίνη) αυξάνει μόνο όταν το τρέξιμο γίνεται συστηματικά πάνω από 30 λεπτά τη φορά, τουλάχιστον 120 λεπτά τη βδομάδα. Στο περιοδικό Cancer εντυπωσιάστηκα διαβάζοντας ότι η συστηματική άσκηση μειώνει το αίσθημα κόπωσης στους καρκινοπαθείς στη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Αυξάνει τη μυϊκή μάζα και τον όγκο του πλάσματος, βελτιώνει τον πνευμονικό αερισμό και την αιμάτωση, πολλαπλασιάζει τις καρδιακές εφεδρείες, συγκεντρώνει στους μυς περισσότερα οξειδωτικά ένζυμα, βελτιώνει την ψυχική διάθεση».
Στο ακροατήριο εκδηλώθηκε ταραχή. Ποιος ήταν ο άνθρωπος αυτός που έκανε διάλεξη από το εδώλιο του κατηγορουμένου και έμενε ατιμώρητος; Χειροτέρευε έτσι τη θέση του. Και δεν είχε πει μιλιά μέχρι στιγμής για τις κατηγορίες που επέρριπταν εναντίον του!
«Με κατηγορούν ότι έχω παθιαστεί με το τρέξιμο. Ότι έχω καταντήσει ένας αθεράπευτος ενδορφινομανής. Ξεχνούν πως, οι ενδορφίνες εκκρίνονται όταν ο πόνος περισσεύει. Και ο πόνος του μυϊκού καμάτου είναι συχνά ακατανίκητος. Σε όλους αυτούς που βιάζονται να με καταδικάσουν έχω να πω ότι στο χέρι του καθενός είναι να διατηρήσει τις σωστές ισορροπίες. Και τη σωματική του άσκηση να επιδιώκει, και το πνεύμα του να καλλιεργεί, και την οικογένειά του να μη παραμελεί, και στην εργασία του να αποδεικνύεται συνεπής. Η άθληση δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά το μέσο στην προσπάθεια κατάκτησης υψηλότερων στόχων. Βελτιώνει άλλωστε την αυτοεκτίμηση, αποτελεί ένα τέλειο γύμνασμα αυτοπειθαρχίας και καλλιεργεί το αίσθημα της ευγενικής άμιλλας».
Ο κατηγορούμενος σιώπησε και κάθισε σεμνά στο εδώλιο. Είχε μόλις ολοκληρώσει μια ομολογία στάσης ζωής, και όχι μια απολογία όπως την περίμεναν όλοι στην αίθουσα. Ο πρόεδρος κτύπησε το σφυρί στην έδρα. Οι ένορκοι αποσύρθηκαν.
Τελικά, αθωώθηκε παμψηφεί. Τις επόμενες μέρες, οι μάρτυρες κατηγορίας εθεάθησαν να αθλούνται μαζί του στο πάρκο. Τον επόμενο μήνα, στη Βουλή, κατατέθηκε πρόταση νόμου που προέβλεπε την καταδίκη όσων αντιστέκονταν ακόμα στην ιδέα της διαχρονικής άθλησης.
Νίκος Μαρκέας
